Artxiboa
Argazkia: Nasapuntakoa Karmengo jaietan; Armintza, 2012. Egilea: Akaitze Kamiruaga, Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.
Landareek eta zuhaitzek presentzia handi eta etengabea izan dute nekazari-gizarte tradizionaletan. Bereziki, izaera esanguratsua eta kutsu komunitario edo profilaktiko bizia duten zuhaitzek. Horiek udaberriko sasoian, balizko uztaren babesleak dira; eta uda garaian, berriz, beren presentzia bereziak agerian uzten edo gauzatzen duen uzta-biltze arrakastatsuaren oroigarri izan daitezke. Testuinguruotan, maiatzeko arbola edo jai-arbola deiturikoak (San Joaneko zuhaitza edo makala, Donienatxa, etab.) ohikoak izan dira eta izaten dira.
Zahagiaren hileta, 2019. Argazkia: autorearen kortesia.
1889ko irailaren 14an, Santa Kurtze egunean, mezatara joan ziren Ariatza (Muxika, Bizkaia) auzoko bizilagunak. Meza ostean, orduan ohikoa zenez, auzoko mutilak aurresku dantzetan hasi ziren. Lehia handia egoten omen zen zeinek hobeto dantzan egin, hanka noraino jaso… Kontua da, orduan heresia zela leku sakratuetan ardo-zahagiak izatea, eta eliza aurrea barrua bezain sakratua zen. Laster konturatu ziren Ariatzako aurreskulariak beraiek dantzan ari ziren bitartean ardotan joaten zirenak ez zirela plazara itzultzen, eta lagunekin edateko aukera galtzen zutela dantzari finenek. Egoera konpontze aldera, alkateari eskatu zioten zahagia elizaren aurrera eramateko baimena, eta hark ezetz. Gazteak ez zeuden amore emateko prest eta alkatearen etxea inguratu zuten: baimena eman arte ez zuen etxetik irtetzerik izango. Harrezkero, Santa Kurtze bezperan hasi, eta hurrengo domekara arte, zahagia elizaren aurrean izaten zuten ariatzarrek.
Gorriak eta banderaria. Luzaide (Nafarroa), 2013. Argazki-egilea: Emilio Xabier Dueñas.
Europako talde tradizionaletan, helduarora igarotzeko sozializazio-prozesuak eta gazteen adin-kategoriari erantsitako rolak funtsezko garrantzia izan dute. Izan ere, funtsezkotasun hori nabaria izan da: gazteria inplikatu egiten zen gizarte-ekintzetan, belaunaldi gazteek heldu eta zaharren lekua eta erantzukizuna bereganatzen zituzten, lanean zein bestelakoetan, eta dikotomia orekatua zen nagusi gizarte-kontrolaren eta bizitzaren aldi horri dagozkion zenbait askatasun edo onargarritasunen artean. Hau da, honako hauek izan ohi ziren beren eginkizunak: tokian tokiko muga geografikoak defendatzea eta armak modu antolatuan erabiltzea; gainbegiratzea eta zentsuratzea, ohituretatik desbideratuz gero; gainerako gazteei auzotasun ona erakusteko gonbit egitea, bai herrian bertan, bai inguruko herrien artean, eta, ageriko lehietan, agente aktiboak izatea; agintari eta herritar gorenei kortesiazko bisitak-eta egitea; eta prest egotea auzolanean gogotsu laguntzeko. Gazteriaren eskuetan zegoen, jakina, belaunaldien jarraipena ahalbidetzen duen birsortzeko ahalmena.
Bilbo-Abando
Colon de Larreategi 14, 2. esk.48001 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 443 76 84
labayru@labayru.eus
Derio
Larrauri 1A, 5.a48160 Derio (Bizkaia)
Tel.: +34 94 406 01 71
idazkaritza@labayru.eus
Bilbo-Bolueta
Metroalde eraikinaBilbo-Galdakao errep. 6A
48004 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 607 72 10
labayru@labayru.eus
