Artxiboa

0

San Joan jaia Zizurkilen. Egilea: Emilio X. Dueñas.

San Joan gaua eta solstizio-jaia babes-erritu ugarirekin lotu izan dira mende eta mendeetan: egun horretan isuritako ur onuragarriaren erabilera, lurrazpiko eta aireko izaki kaltegarrien aire-zirkulazio askea, su garbitzailearen erabilera eta jaiegun berezi honetan errege astroak duen garrantzia. Eguzkiak bultzatu du jai hau urteko egunik luzeena izatearen sinesmen kolektiboa (zientifikoki gezurtatua), baita egunsentian egiten den dantza berezia, luzaro desiratua (sundog edo parhelio izenez ezagututako efektu optikoa), eta sugarrekin gauez argia hedatzen eta ingurukoen itzalak dantzarazten dituzten suteak ere. Hortaz, ez da harritzekoa pertsonak eta komunitateak xarmatuta geratu izana une horretako ikuskizun bisualarekin, eta ahalegina egitea etxeko edo taldeko jai-jardueretan bera antzeratzeko.

 (gehiago…)

0
Elurretako Ama Birjinaren jaia (Lanestosa, 2015/08/05). Argazkia E. X. Dueñas

Elurretako Ama Birjinaren jaia (Lanestosa, 2015/08/05). Argazkia: E. X. Dueñas.

Lanari zeharo kontrajarrita, aisialdia eta jaia ditugu. Jai-egutegi guztiak daude eremu publikoaren eta pribatuaren inguruan elkartzen diren ospakizunez beteta; horietan, iraganeko elementuak sortu berriekin nahasten dira.

Udazkena, urtaroa eta zikloa, santutegian erabat txertatuta dagoen San Migel egunean hasten da, Artzentales eta Sestaon, besteak beste, azaroari atea irekiz. Hil horren hasieran Halloween dugu; inportatua, bai, baina ez dugu ahaztu behar antzina gure artean ere kalabazak husten zirela bizilagunak beldurtzeko asmoz. Domu Santu eta Arimen egunetan, ohikoa da familiartekoak eta lagunak hilerrietara joatea, loreak eta koroak hilobietan ipintzeko, izatez kanpoko “tradizioa” bada ere.

 (gehiago…)