Artxiboa
“Bertzijanako kate-dantza” Ekoran (2016). Egilea: Emilio Xabier Dueñas.
Gurutzearen irudikapena, Jesukristoren Pasioaren garrantzizko osagai gisa, oso presente dago erlijio kristauaren eremuan, eta haren sinbologia tradizionala (komunitateen, elkarrekin bizi diren familia unitateen, pertsonen, animalien edo jabetzen zeinu babeslea) islaturik dago gurtza zentroetako tailu elizkoietan, oheburuetan edo betiereko atsedenaren ohatzeak zaintzen. Margotuta jartzen da ate eta leihoetan, hainbat landare espeziez egina edo osatua edo, modu enblematikoan, kristautasunaren keinu aipagarri gisa egiten da.
Iturria: Pedra stone design projects.
Nekazaleen munduan, eguzkiak arautzen zuen denbora. Nekazariek ez zuten erlojuaren beharrik sumatzen, eta apenas erabiltzen zuten. Jai erlijiosoek markatzen zuten lan-egutegia landetan, soroan. Jaiek zerikusia zuten uztekin, gari-jotze, mahats-bilketa, bilketa eta beste lan batzuen amaierarekin.
Jaiegun batzuk santu unibertsalei zegozkien (Joan, Pedro, Mikel, Marko), beste batzuk aspaldikoak ziren (Anton abadea, Antonio Paduakoa, Inazio Loiolakoa); festa orokor handiak ere bazeuden (Pazko garizumakoa, Jasokundea, San Jose, Domu Santu) edo tokiko deboziokoak (Bartolome, Blas, Marina). Horietako batzuek nekazaritza-lanak markatzen zituzten.
Herri gehienetan jartzen dira Gabonetako argiak. Portugalete. Argazkia: E. X. Dueñas.
Antropologoek, etnologoek, etnografoek, folkloristek, hizkuntzalariek eta historialariek, besteak beste, sailkapen eta katalogazio sistemak prestatu dituzte, gure urteko egutegia osatzen duten ospakizun eta ekitaldi ugariak (iraganekoak zein gaur egungoak) bertan txertatu ahal izateko.
Erritualtasuna, benetakotasuna, tradizionaltasuna eta -tasun amaierako beste hainbat termino alde batera utzi gabe, ekarpen nagusiak bermatuta egon beharko luke, inolako zalantzarik gabe, aniztasun ludikoan, denborazkotasunean edo denboragabetasunean, une historikoan, eremu espazialean, alderdi sozial eta kulturalean, testuinguruan, etab.
Bilbo-Abando
Colon de Larreategi 14, 2. esk.48001 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 443 76 84
labayru@labayru.eus
Derio
Larrauri 1A, 5.a48160 Derio (Bizkaia)
Tel.: +34 94 406 01 71
idazkaritza@labayru.eus
Bilbo-Bolueta
Metroalde eraikinaBilbo-Galdakao errep. 6A
48004 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 607 72 10
labayru@labayru.eus
