Artxiboa
Herrín de Camposko makila-dantza. Iturria: Labrit Ondarea.
Kultura-ondare immaterialaz pentsatu, eta, batez ere, norbaiti gai hori zer den azaltzen saiatzen garenean, lehenik eta behin, adierazpen ikusgarrienetara edo ikonikoenetara jotzen dugu: jaiak, emanaldi tradizionalak eta oroitzapenezkoak, musika, bertsolaritza, dantzak, kirola, artisau-teknikak…
Orain, lot dezagun kultura-ondare immaterialari dagokion ukiezintasunaren aldagaia (nahiz eta elementu materialetan oinarritu daitekeen eta oinarritu ohi den) generoaren aldagaiarekin: (gehiago…)
Espartzua lantzen.
Kultura Ondare Immaterialaren arloan eztabaida eta buruhauste handiak sortzen ditu egile eskubideen araudiak. Izan ere, gure sistema juridikoak jabetzaren araberako lege sistema garatu du eta jabetza, immaterialaren esparruan, sorkuntza edota egiletzarekin lotzen du.
Zer gertatzen da, orduan, egile definiturik zehaztea zaila edo ezinezkoa den Kultura Ondare Immaterialaren adierazpideen kasuan? Nori dagozkio legeak aitortzen dituen “egile eskubideak”?
Akademian eta nazioartean oro har, Kultura Ondare Immaterialaren adierazpideez aritzerakoan, eztabaida sakonak sortzen dira zuzenbidearen esparruan. Izan ere, gure lege sistemek jabegoa eta egiletza bezalako kontzeptu eta printzipio sendoetan ardazten baitituzte eskubideak.
Kultura-ondare immateriala boladan dago. Baieztapen irmo horrekin, ondarearen esparru horri buruzko hausnarketa egin nahi dugu. Izan ere, 2003an UNESCOk Kultura Ondare Immateriala Babesteko Konbentzioa idatzi zuen; Espainiar estatuak 2006an berretsi zuen, eta, ondoren, beste tresna hauen bidez gauzatu: Kultura Ondare Immateriala Babesteko Plan Nazionala (2011), Kultura Ondare Immateriala Babesteko maiatzaren 26ko 10/2015 Legea; eta beste hainbat erreformaren bitartez, terminoa bera eta haren aplikazioa erkidegoetan arau batzuetan ere sartu da.
Konbentzio hori garatzeak, azken urteetan, zenbait eztabaida piztu ditu, hala nola patrimonializazio-prozesuak egiteko kudeaketa-ereduak; haien izaera, beste ondare-esparru ukigarri batzuekin lotuta; eta, zer zeregin betetzen duen komunitate eramaileak, alegia, 2003ko Konbentzioak ezarritako esparruetan sailkatutako jarduera immaterialen protagonistek.
(gehiago…)
Bilbo-Abando
Colon de Larreategi 14, 2. esk.48001 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 443 76 84
labayru@labayru.eus
Derio
Larrauri 1A, 5.a48160 Derio (Bizkaia)
Tel.: +34 94 406 01 71
idazkaritza@labayru.eus
Bilbo-Bolueta
Metroalde eraikinaBilbo-Galdakao errep. 6A
48004 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 607 72 10
labayru@labayru.eus
