Artxiboa

Egun hauei ematen zaien izenari dagokionez, pentsa daitekeenaren kontra, euskaraz erabiltzen dugun kuarta tenpora hori, ez datorkie urtean lau aldiz ospatze horretatik, latinezko feria quarta izenetik baizik. Ikuspegi erlijioso batetik, hasiera baten, hau da erromatarren garaian, Elizak barau eta otoitzerako seinalatzen zituen egunak bezala agertzen zaizkigu kuarta tenporak. Eta feria quarta, asteko egun bat latinez izendatzeko era zen: Igandetik abiatuta, astelehena izango zen feria secunda; asteartea feria tertia eta, horrela, feria quarta hori asteazkena latinez seinalatzeko deitura zen Elizarentzat. Errege egunez egiten zuten apaizek pulpitutik urtean zehar izango ziren jai liturgikoen pregoia, datak zehaztuz: Hausterre, Garizuma, Aste Santua, Pazkoa…, eta horrela gainontzeko festa erlijioso nagusienen egunak. Orduan seinalatzen ziren ‘tenporak’ ere, hasierako eguna, asteazkena, noiz izango zen zehaztuz, horretarako formula bera erabiliz kasu bakoitzean: Feria quarta tempora erit…, eta ondoren bakoitzerako datak ematen zituzten.

 (gehiago…)