Artxiboa

0

Egilea: Fernando Hualde

Maiatzeko azken astea, ekaineko lehen hamabostaldia…, larreak nola dauden, udaberria nola doan… horien mende dago guztia; baina, dena den, horixe da Errege Bardea utzi eta, rasa ardiekin, mila urtetik gorako Erronkariarren Errege Abelbideari ekiteko unea, Erronkaribarko goi-mendietako larreen bila. Iaz, eta duela bost urte, eta duela ehun urte, eta duela mila urte baino gehiago egin zen bezalaxe. Mila urtetik gorako tradizioa da, eta erronkariarrek borrokarako kemenari esker ondo irabazitako eskubidea; izan ere, artzainak izan ziren bake garaian, baina soldaduak gerra zenean, eta ez alferrik. Gerlarako adore horrek bihurtu zituen 882an Errege Bardearen lehen gozatzaile eta jabekide, Antso Gartzez erregearen erabakiz, zehazki.

 (gehiago…)

0

1992ko Eskiulako emazte maskarada. Iturria: Iker Uthurralt.

Maskaradak Xiberoako inauteri tradizionalak dira. Maskaradetan, gizartea aurkeztürik da bitan banatürik. Alde batetik gorriak, gizarte ona, garbia eta zentzüzkoa. Horien artean 5 aitzindariak edireiten dütügü, jauna eta anderea, laboraria eta laborarisa baita marexalak. Horien eretzean, beltzak, zikinak, itsusiak eta morala gabekoak dütügü. Horien artean, buhameak badütügü, Xiberoan aspaldidanik integratü direnak, nahiz eta lüzaz gizarteak iritzi negatibo haietaz üken. Horrez gain, leheneko ofizioetan lanean ari ziren pertsonaiak badira, xorrotxak ezpatak xorroxten zütüenak, kerestuak zamaiak kerestatzen zütüenak edo kauterak bertz xilodünak betatxatzen zütüenak. Maskaraden helbürüa, gizartea itxüratzeaz gain, azken horren kritikatzea da, satirikoa izatez.

 (gehiago…)

0

Ganixak. Heraitze, Uztaritze; 2024. Iturria: Lorentxa Saragueta.

Uztaritzeko Hartzaro festibalean, berrikuntza tradizio bihurtu dela erran genezake. Azken 28 urte hauetan, uztariztarrek inauteri garaia hautatu dute haien urteko festibalaren antolatzeko. Azken negu honetan Pirinioetako hartza ez bada neguko loan sartu ere, festibalak, aldiz, honen iratzartzea ospatu du handizki.

 (gehiago…)