Artxiboa

XIX. mendeko uztaia, ezagutzen den polikromatu bakarra. Iruñeako Erresumaren Museo Etnografikoa. Arteta (Nafarroa). Argazki-egilea: Fernando Hualde.

Artzain-kulturaren barruan, horren etnografiaren barruan eta, batez ere, artzain-lanbidearen inguruko artisautzaren barruan, badira aurkezteko beharrik ez duten zenbait tresna eta tresneria; beste batzuei, aldiz, kontrakoa gertatzen zaie, ez ezagutzen ez ditugulako, baizik eta maiz beren izena jakin ez dakigulako. Azken horien artean daude uztaiak, gaztelaniaz canablas edota cañablas deritzotenak.

Abereen lepokoei buruz ari gara. Izan ere, ardiek, ahuntzek, behiek eta zaldiek uztaia daramate lepoaren bueltan, eta zintzarria hantxetik zintzilik, artzainak entzun, antzeman eta koka ditzan. Oharkabean pasatzen dira gehientxoetan uztaiok, horietatik esekitzen diren zintzarri, arran edo ezkilak deigarriagoak baitira. Artzainek berek zurez egindako uztaiak aztertuko ditugu honako lerro hauetan, larruzko uhalak nagusitzen ari direlako pixkanaka-pixkanaka, eta litekeena delako epe labur edo ertainean desagertzea.

 (gehiago…)