Etnografia atalak

~
Bisonte de Altamira (Cantabria). Museo Nacional y Centro de Investigación de Altamira

Bisonte de Altamira (Cantabria). Museo Nacional y Centro de Investigación de Altamira.

Etorkizuneko milurtekoen historiaurrea gara. Alabaina, horrek ez gaitu sentiarazten primitibo; aitzitik, nolabaiteko harrotasunez begiratzen diegu aurreko belaunaldietan arbaso izan genituenei, hobekuntza handiak lortu ditugulakoan haiei egozten diegun kaskartasunarekin alderatuta. Etnografian dihardugunon artean, ordea, badugu susmoa iritzi horrek hutsune asko dituela; hainbeste, nahiago baitugu aldaketaz jardutea, aurrerabideaz baino gehiago, Barandiaranek bezala. (gehiago…)

San Juan de Gaztelugatxe. Bermeo (Bizkaia), 1994. José Ignacio García

San Juan Gaztelugatxekoa. Bermeo (Bizkaia), 1994. José Ignacio García Muñoz. Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.

San Juan Gaztelugatxekoa, San Juan Bataiatzailearen martiritzari eskainitako itsas santutegia, Bizkaiko kostaldeko erromesgune nagusietako bat izan da hainbat mendez. Otoitzerako, eskerako, promes egiteko, eskerrak emateko… ez ezik, esperientzia estetiko eta paisaia paregabeez gozatzeko ere paraje aparta izan da jendearentzat. Harkaitz bat da, bi arkuko zubi baten bidez lotua lehorrera, eta haren gainean daude kapera eta antzina ermitaua bizi zen etxetxoa. Ermitara igotzeko 232 eskailera maila daude, baina, tradizioaren arabera, garai batean, urteak egun adina maila igo behar ziren goraino iristeko. Handik hurbil, Aketxe uharte ia iristezina dago. (gehiago…)

Pequeño rebaño de ovejas y corderas-Akaitze Kamiruaga

Pequeño rebaño de ovejas y corderas. Akaitze Kamiruaga. Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.

Euskarazko lor hitzak zenbait adiera ditu; horien artean, garraioa eta zama. Familia batek, hainbat arrazoi zirela medio, auzoen laguntza behar zuenean erabiltzen zen bereziki. Egoera horretan erabiltzen ziren, halaber, toto eta totoaren hitzak.

Norbaiti artaldea osatu edo ugaritzeko premia sortzen bazitzaion, izurri baten eraginez abereak hil zitzaizkiolako, ardi bana eskatzen zien inguruko artzainei, baita haiek berehala eman ere. Oizko mendilerroa inguratzen duten herrietan, bildots-lorra deritzo ardiak emateari. Beste eskualde batzuetan ere bazuten ohitura hori, izen berezirik ez bazuen ere.

 (gehiago…)

0

Erlezainak Karrantzan (Bizkaia), 2003. Miguel Sabino Díaz.

Barnealdeko herri guztietan ezagutu ditugu jakin-minez edo kultura-herentziaz erlezain aritutako hainbat lagun. Joxe Mari Gabaro dugu horietako bat. Markinako Gabaro baserrian sortu zen, eta eztia ateratzen zuen bere erlauntzetatik. Haren herrian, erle-maisua hitz elkartua erabiltzen dute erlezaina izendatzeko, kontramaisuari ontzi-maisua esaten zaion modura.
 (gehiago…)