Etnografia atalak
San Joan eliza, gaur egun desagertua. Gernikako Bonbardaketaren Dokumentazio Zentrua. Gernikako Bakearen Museoa Fundazioa.
Aurreko astean Gernikako bonbardaketaren lehen bi faseak azaldu genituen: lehen erasoaldia eta jendearen jazarraldia. Ikus ditzagun hurrengo bi faseak eta horien ondorioak.
3. Berrogei minutu geroago, hiru eskuadroik iparraldetik egin zuten erasoa. K/88 eskuadroiak 21 Junker Ju52 bonbaketari astun ziren guztira. Zoritxarrez zaindariek ez zituzten ikusi, beranduegi izan zen arte.
Gernikako Bonbardaketaren Dokumentazio Zentrua. Gernikako Bakearen Museoa Fundazioa.
Juan Antonio Ansaldo, aireko indar errebeldeen komandantea, Gernikan izan zen bonbardaketaren ostean, haren ondorioak ikusteko. Urte batzuk geroago, bere egunerokoan Nurembergeko epaiketetan Goeringi egindako galdeketari buruz idatzi zuen. Goeringek, “euskaldunen hiri santuari” buruz galdetu ziotenean, hauxe erantzun omen zuen: Luftwafferentzat (Alemaniako aireko indarra) entsegu moduko bat izan zen eta esperientzia horiek ezin ziren beste inon egin.
Condor Legioa Goeringek antolatu zuen, hurrengo gerra ―Bigarren Mundu Gerra― neurri handiko bonbardaketa tekniken bidez irabaziko zela frogatzeko. Wolfram von Richthofen Estatu Nagusiko buru izendatu zuten, eta bere zeregina euskal frontean “bonbardaketa perfektua” egitea izan zen. Durango (martxoaren 31n), Eibar (apirilaren 25ean) eta Gernika (apirilaren 26an) esperimentu militar baten parte izan ziren; hau da, hirigune baten baino gehiagotan bonbardatzea, bonba lehergarriak eta su-eragileak erabilita. Jokabide hori Bigarren Mundu Gerran erabili zuten Rotterdamen eta Varsovian, baita aliatuek Dresden ere. (gehiago…)
Sanantolinak Lekeition (1996). Josu Larrinaga Zugadi.
Kantauriko kostaldeko itsas portu ugariek ezaugarri eta ardura berdin antzekoak izan dituzte aspaldidanik: arrantza-harrapaketen segurtasun falta eta arrantzara atera ahal izateko baldintza atmosferikoen ziurgabetasuna. Bestalde, denetan, itxura askotako eta kolore desberdinetako zurekin etxebizitza apalak eraiki zituzten. Etxeon ezaugarriak ere berdintsuak dira: ontziak egiteko eta mantentzeko materialak erabili zituzten; zoru eta sabaiak maila desberdinetan zeudenez etxeetan sartzeko eskailera pikeak eraikitzen zituzten, eta oheak hormetan sartuta zeuden. Portu eta itsasontzien ezbeharrak eta istripuak, sarritan arrantzalek eurak ere galduta; arrakasta gabeko irteera ugariak, irabazi eskasak… beti pobreziaren erpeetatik ihes egin ezinik. Egoera horrek ez du zerikusirik gaur egungoarekin, orain kostaldeko herriak turismo eta gastronomia gune garrantzitsuak dira. (gehiago…)
Hemen darabilgun gaia orokorretik zehatzera doa, bakunetik korapilatsura. XVII. gizaldiko idazle ingeles Joseph Addisonek egoki asko zioskun moduan, «koloreak hizkuntza guztietan ditugu, baina (koloreen) hitzak herri edo nazio bakoitzak ditu bereak». Eta euskaldunok ez gara salbuespen saiakeragile britainiarraren esakunarekiko. Izan ere, euskaran koloreak adierazteko hitzen ñabardurak ez datoz beti bat gure inguruko hizkuntzetan hartzen dituztenekin.
(gehiago…)
Bilbo-Abando
Colon de Larreategi 14, 2. esk.48001 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 443 76 84
labayru@labayru.eus
Derio
Larrauri 1A, 5.a48160 Derio (Bizkaia)
Tel.: +34 94 406 01 71
idazkaritza@labayru.eus
Bilbo-Bolueta
Metroalde eraikinaBilbo-Galdakao errep. 6A
48004 Bilbo (Bizkaia)
Tel.: +34 94 607 72 10
labayru@labayru.eus
